Nội dung
I. Giới thiệu giày cách điện
Trong các ngành công nghiệp liên quan đến điện năng, an toàn lao động luôn được đặt lên hàng đầu. Một trong những thiết bị bảo hộ quan trọng không thể thiếu chính là giày cách điện. Đây là loại giày được thiết kế đặc biệt để bảo vệ người lao động khỏi nguy cơ bị điện giật, đồng thời giúp giảm thiểu rủi ro trong môi trường làm việc tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.
Việc sử dụng giày cách điện chất lượng không chỉ giúp bảo vệ tính mạng con người mà còn góp phần đảm bảo tiến độ công việc diễn ra suôn sẻ. Tại các công trình xây dựng, trạm biến áp, nhà máy sản xuất, hay trong quá trình sửa chữa hệ thống điện, việc mang giày cách điện đúng tiêu chuẩn giúp người lao động tự tin làm việc mà không lo bị ảnh hưởng bởi dòng điện rò rỉ.
Giày cách điện là một loại giày bảo hộ chuyên dụng, được làm từ các vật liệu cách điện như cao su, nhựa PVC, hoặc một số hợp chất đặc biệt. Đế giày được thiết kế để ngăn cản dòng điện truyền qua cơ thể, giúp người sử dụng an toàn khi làm việc trong môi trường có điện áp cao.
Điểm khác biệt giữa giày cách điện và các loại giày bảo hộ khác nằm ở khả năng chống truyền điện, giúp bảo vệ đôi chân khỏi nguy cơ điện giật khi tiếp xúc với mặt đất có dòng điện rò rỉ. Trong khi đó, các loại giày bảo hộ khác chủ yếu tập trung vào tính năng chống trơn trượt, chống va đập hoặc chống đinh đâm xuyên.
Giày cách điện là một trong những thiết bị bảo hộ lao động quan trọng, giúp bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người lao động khi làm việc trong môi trường có điện. Không chỉ đóng vai trò ngăn chặn dòng điện, giày cách điện còn giúp tăng sự an toàn, giảm nguy cơ tai nạn, bảo vệ đôi chân trước các tác động vật lý và nâng cao hiệu suất làm việc.

II. Cấu tạo của giày cách điện
1. Phần thân giày (Upper)
Thân giày là bộ phận bao bọc toàn bộ bàn chân, có nhiệm vụ bảo vệ bàn chân khỏi các tác động bên ngoài. Chất liệu làm thân giày cách điện thường là:
Da tự nhiên hoặc da tổng hợp cao cấp: Một số dòng giày cách điện cao cấp sử dụng da thật hoặc da công nghiệp đã qua xử lý, giúp tăng độ bền, chống thấm nước và mang lại cảm giác thoải mái cho người sử dụng.
Vật liệu tổng hợp (như cao su hoặc nhựa PVC đặc biệt): Một số loại giày cách điện được làm từ nhựa tổng hợp hoặc cao su chịu nhiệt, giúp giày nhẹ hơn, linh hoạt hơn và có khả năng chống thấm nước tốt hơn.
Ngoài ra, phần thân giày còn được thiết kế với hệ thống lỗ thông khí, giúp thoáng khí, giảm tình trạng bí bách khi mang trong thời gian dài.
2. Phần đế giày (Outsole)
Đế giày là phần quan trọng nhất trong giày cách điện vì nó quyết định khả năng cách điện và chống trơn trượt của giày. Đế giày thường được làm từ các vật liệu cách điện như:
Cao su tự nhiên hoặc cao su tổng hợp: Có khả năng ngăn chặn dòng điện truyền qua chân, giúp bảo vệ người lao động khi làm việc trong môi trường có điện áp cao.
Nhựa PVC hoặc Polyurethane (PU): Vật liệu này có trọng lượng nhẹ, độ đàn hồi cao và khả năng cách điện tốt.
Bên cạnh khả năng cách điện, đế giày còn có các rãnh sâu giúp tăng độ bám dính, chống trơn trượt trên bề mặt trơn bóng hoặc dầu mỡ.
3. Lót giày (Insole)
Lót giày giúp tạo sự thoải mái cho người mang và đóng vai trò hỗ trợ thêm khả năng cách điện. Thông thường, lót giày cách điện có thể được làm từ:
Mút xốp EVA (Ethylene Vinyl Acetate): Một loại chất liệu nhẹ, có khả năng đàn hồi tốt, giúp hấp thụ lực tác động và tạo sự thoải mái khi di chuyển.
Sợi carbon hoặc vật liệu chống tĩnh điện: Một số mẫu giày cao cấp còn được trang bị lớp lót chống tĩnh điện, giúp hạn chế nguy cơ phóng tĩnh điện trong môi trường làm việc nhạy cảm.
4. Mũi giày (Toe Cap)
Mũi giày là bộ phận bảo vệ ngón chân khỏi những va đập mạnh hoặc vật nặng rơi xuống. Tùy vào thiết kế và công dụng, mũi giày cách điện có thể được làm từ:
Thép không gỉ (Steel Toe): Cứng cáp, có khả năng chịu lực va đập mạnh nhưng khá nặng.
Composite (nhựa tổng hợp siêu bền): Nhẹ hơn thép nhưng vẫn đảm bảo khả năng chống va đập tốt, không dẫn điện, phù hợp với giày cách điện.
5. Cổ giày và dây buộc
Cổ giày cao hoặc thấp: Giày cách điện có thể thiết kế cổ cao để bảo vệ mắt cá chân hoặc cổ thấp để tạo sự linh hoạt khi di chuyển.
Dây buộc cách điện hoặc khóa kéo: Một số mẫu giày sử dụng dây buộc làm từ vật liệu không dẫn điện, trong khi một số khác dùng khóa kéo hoặc miếng dán Velcro để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

III. Phân loại giày cách điện
1. Phân loại theo mức điện áp chịu đựng
Mỗi loại giày cách điện được thiết kế để chịu được một mức điện áp nhất định. Tùy vào môi trường làm việc, người lao động có thể lựa chọn giày có khả năng chịu điện áp thấp, trung bình hoặc cao.
Giày cách điện hạ áp (dưới 1kV – 1000V)
Thường được sử dụng trong các công việc có điện áp thấp, như sửa chữa điện gia đình, hệ thống điện dân dụng hoặc làm việc trong các nhà máy công nghiệp nhẹ.
Loại giày này có trọng lượng nhẹ, thiết kế đơn giản nhưng vẫn đảm bảo khả năng cách điện an toàn.
Giày cách điện trung áp (1kV – 15kV)
Được sử dụng phổ biến trong các ngành công nghiệp điện, công trường xây dựng và trạm biến áp.
Thường có đế dày hơn, lớp lót chống tĩnh điện và khả năng chống mài mòn cao.
Giày cách điện cao áp (trên 15kV – 35kV hoặc cao hơn)
Sử dụng trong môi trường làm việc có nguy cơ điện giật cực cao, như trạm biến áp, đường dây cao thế hoặc các ngành công nghiệp năng lượng.
Được chế tạo từ vật liệu cách điện chuyên dụng, đế giày dày hơn, thiết kế chắc chắn để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
2. Phân loại theo chất liệu
Chất liệu đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định khả năng cách điện, độ bền và sự thoải mái của giày. Các loại giày cách điện chính hãng phổ biến trên thị trường bao gồm:
Giày cách điện bằng cao su
Là loại giày được làm hoàn toàn từ cao su tự nhiên hoặc cao su tổng hợp, có khả năng cách điện tốt và chống thấm nước hiệu quả.
Được sử dụng nhiều trong ngành điện lực, công nghiệp dầu khí và môi trường có độ ẩm cao.
Đế giày cao su có độ đàn hồi tốt, giúp giảm chấn và chống trơn trượt.
Giày cách điện bằng da
Phần thân giày được làm từ da bò thật hoặc da công nghiệp cao cấp, kết hợp với đế cao su hoặc PU cách điện.
Loại giày này thường có thiết kế đẹp, bền bỉ và thoáng khí, thích hợp với các kỹ sư, nhân viên kỹ thuật hoặc thợ điện làm việc trong nhà máy, công xưởng.
Một số mẫu giày có thêm mũi thép hoặc composite bảo vệ giúp tăng khả năng chống va đập.
Giày cách điện bằng nhựa PVC hoặc PU
Được làm từ nhựa tổng hợp nhẹ, giúp giày có trọng lượng nhẹ hơn, chống thấm nước tốt.
Thường sử dụng trong môi trường làm việc ẩm ướt, nơi có nguy cơ tiếp xúc với hóa chất hoặc dầu mỡ.
3. Phân loại theo kiểu dáng thiết kế
Kiểu dáng của giày cách điện không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến sự tiện lợi và an toàn khi sử dụng. Một số thiết kế phổ biến bao gồm:
Giày cách điện cổ thấp
Thiết kế nhỏ gọn, linh hoạt, phù hợp với các công việc di chuyển nhiều như thợ điện gia đình, kỹ sư công trình.
Dễ mang vào và tháo ra, nhưng có thể ít bảo vệ mắt cá chân hơn so với giày cổ cao.
Giày cách điện cổ cao
Được thiết kế với cổ giày cao hơn mắt cá chân, giúp bảo vệ chân khỏi chấn thương, nước hoặc hóa chất.
Phù hợp với môi trường làm việc ngoài trời, công trường hoặc các khu vực có địa hình gồ ghề.
Ủng cách điện
Có thiết kế giống như ủng bảo hộ lao động, thường làm từ cao su hoặc nhựa tổng hợp, chống thấm nước và cách điện tốt.
Thích hợp cho công nhân làm việc trong môi trường ẩm ướt, nhiều bùn đất hoặc trong ngành điện lực ngoài trời.
4. Phân loại theo thương hiệu và tiêu chuẩn an toàn
Trên thị trường hiện nay, có nhiều thương hiệu giày cách điện đến từ các quốc gia khác nhau. Một số thương hiệu uy tín bao gồm:
Thương hiệu giày cách điện Việt Nam: Đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn trong nước, có giá thành hợp lý, phù hợp với điều kiện làm việc của công nhân Việt Nam.
Thương hiệu giày cách điện nhập khẩu (Nhật Bản, Mỹ, Đức…): Được kiểm định theo tiêu chuẩn quốc tế như ASTM, EN ISO, IEC, đảm bảo độ bền và chất lượng vượt trội.
Các tiêu chuẩn an toàn phổ biến mà giày cách điện cần đạt được:
TCVN 5589:1991 (Tiêu chuẩn Việt Nam về giày cách điện)
ASTM F2413-18 (Tiêu chuẩn Mỹ về giày bảo hộ)
IEC 61340-4-3 (Tiêu chuẩn quốc tế về chống tĩnh điện)

IV. Các thông số kỹ thuật quan trọng của giày cách điện
1. Điện áp chịu đựng của giày cách điện
Mức điện áp chịu đựng là một trong những thông số quan trọng nhất, giúp xác định giày có thể sử dụng trong môi trường điện áp bao nhiêu mà vẫn đảm bảo an toàn.
Giày cách điện hạ áp (≤ 1kV – 1000V): Phù hợp với công việc điện dân dụng, bảo trì tòa nhà, nhà máy sản xuất.
Giày cách điện trung áp (1kV – 15kV): Sử dụng trong ngành công nghiệp điện lực, trạm biến áp, xây dựng công trình có điện áp trung bình.
Giày cách điện cao áp (>15kV – 35kV hoặc hơn): Được thiết kế cho nhân viên sửa chữa lưới điện, công trình điện cao thế.
Trên mỗi đôi giày cách điện đạt tiêu chuẩn thường sẽ có ký hiệu điện áp chịu đựng in trên thân giày hoặc đế giày.
2. Chất liệu cấu tạo và độ bền cơ học
Chất liệu của giày quyết định độ bền, sự thoải mái và khả năng bảo vệ của sản phẩm. Một số tiêu chí cần xem xét:
Thân giày: Làm từ cao su tự nhiên, da thật hoặc nhựa tổng hợp PU có độ bền cao, giúp cách điện tốt và chống thấm nước.
Đế giày: Thường được làm từ cao su cách điện hoặc PU có khả năng chống mài mòn, chịu lực tốt.
Mũi giày: Một số mẫu có mũi thép hoặc composite để chống va đập, phù hợp với công việc nặng.
Ngoài ra, giày cần có khả năng chống đâm xuyên, chống trơn trượt và chịu được môi trường làm việc khắc nghiệt.
3. Hệ số ma sát và khả năng chống trượt
Bề mặt làm việc thường có dầu mỡ, nước hoặc bụi bẩn, vì vậy khả năng chống trơn trượt là yếu tố quan trọng giúp người lao động tránh té ngã.
Đế giày phải có rãnh sâu, thiết kế vân chống trượt.
Đạt tiêu chuẩn SRC (chống trượt trên bề mặt gạch men ướt và bề mặt thép có dầu) hoặc tiêu chuẩn ASTM F3445 về chống trượt.
4. Khả năng chống thấm nước và chống hóa chất
Nếu làm việc trong môi trường ẩm ướt hoặc tiếp xúc với hóa chất, giày cần có lớp phủ chống thấm hoặc làm từ vật liệu không thấm nước.
Một số tiêu chuẩn chống nước phổ biến:
WR (Water Resistant): Chống nước bề mặt.
WP (Waterproof): Không thấm nước hoàn toàn.
Đối với môi trường có hóa chất, giày cần chịu được dầu mỡ, axit, kiềm mà không bị ăn mòn.
5. Trọng lượng giày
Giày cách điện có trọng lượng nhẹ sẽ giúp người lao động di chuyển linh hoạt và giảm mệt mỏi khi làm việc trong thời gian dài.
Các mẫu giày làm từ nhựa tổng hợp hoặc cao su nhẹ thường có trọng lượng tốt hơn so với giày bằng da hoặc cao su tự nhiên.
6. Tiêu chuẩn kiểm định an toàn
Giày cách điện phải đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế hoặc trong nước để đảm bảo chất lượng và an toàn khi sử dụng. Một số tiêu chuẩn phổ biến:
Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5589:1991): Kiểm định khả năng cách điện của giày theo mức điện áp cụ thể.
Tiêu chuẩn ASTM F2413-18 (Mỹ): Đánh giá khả năng bảo vệ bàn chân, chống tĩnh điện và chống va đập.
Tiêu chuẩn IEC 61340-4-3 (Quốc tế): Kiểm tra khả năng chống tĩnh điện và rò rỉ điện.
Tiêu chuẩn EN ISO 20345 (Châu Âu): Đánh giá mức độ chống trơn trượt, chống thấm nước và bảo vệ mũi chân.
V. Kết luận
Giày cách điện không chỉ là một trang bị bảo hộ lao động mà còn là một yếu tố quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho người làm việc trong môi trường có điện. Với khả năng ngăn chặn dòng điện rò rỉ, sản phẩm này giúp giảm nguy cơ bị điện giật, bảo vệ tính mạng và sức khỏe của người lao động. Việc đầu tư vào một đôi giày cách điện chất lượng cao là điều cần thiết để đảm bảo sự an toàn trong công việc.
Trước khi mua giày cách điện hay giày chịu nhiệt cao cấp người dùng cần chú ý đến các tiêu chí như điện áp chịu đựng, chất liệu, thiết kế đế giày chống trượt, khả năng chống thấm nước và tiêu chuẩn an toàn. Ngoài ra, việc kiểm tra nguồn gốc xuất xứ và lựa chọn thương hiệu uy tín cũng rất quan trọng để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Giày cách điện là một phần quan trọng của trang bị bảo hộ cá nhân, nhưng để đảm bảo an toàn tối đa, người lao động cần tuân thủ các quy tắc an toàn điện khi làm việc. Ngoài giày cách điện, có thể cần sử dụng thêm găng tay cách điện, quần áo bảo hộ và các thiết bị an toàn khác tùy theo yêu cầu của công việc.
Việc lựa chọn và sử dụng giày cách điện đúng cách có thể giúp người lao động giảm thiểu nguy cơ tai nạn, tăng cường an toàn và nâng cao hiệu suất làm việc. Hy vọng với những thông tin trong bài viết, bạn có thể dễ dàng chọn được đôi giày cách điện phù hợp và sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất.